Sigorta Eksik Yatırılıyorsa Kıdem Tazminatı Hakkı Nasıl Korunur 2026

Sigorta eksik yatırılıyorsa kıdem tazminatı sorusu, ücretinin tamamı SGK’ya yansıtılmayan ve işten ayrılma sürecine gelen işçilerin en çok merak ettiği başlıklardan biridir. İşverenin, işçinin gerçekte aldığı ücreti primlere eksik yansıtması hem sosyal güvenlik haklarını hem de ileride hesaplanacak kıdem tazminatı tutarını doğrudan etkiler. 2026 yılı Yargıtay uygulamalarında, işçinin bordro, tanık ve banka kayıtlarıyla gerçek ücretini ispatlaması hâlinde eksik prim bildirimine rağmen kıdem tazminatının gerçek ücret üzerinden hesaplanması gerektiği açıkça vurgulanmaktadır.

Sigorta Primlerinin Eksik Yatırılması Ne Anlama Gelir?

Sigorta primlerinin eksik yatırılması, işverenin işçiye ödediği gerçek ücreti SGK’ya kısmen veya hatalı şekilde bildirmesi anlamına gelir. Örneğin net maaşın bir kısmının elden ödenmesi, fazla mesai, prim, ikramiye gibi kalemlerin bordroya yansıtılmaması sık karşılaşılan yöntemlerdir. Bu durum, işçinin emeklilik hesabından işsizlik ödeneğine ve sigorta eksik yatırılıyorsa kıdem tazminatı hesabına kadar birçok alanda hak kaybına yol açar.

Sigorta Eksik Yatırılıyorsa Kıdem Tazminatı Hesabı Nasıl Etkilenir?

Kıdem tazminatının hesabında esas alınan ücret, işçinin brüt “giydirilmiş” ücretidir. Yani yalnızca çıplak maaş değil, düzenli ödenen yol, yemek, prim, ikramiye gibi kalemler de dikkate alınmalıdır. İşveren bu unsurları bordroda göstermiyorsa, SGK’ya bildirilen brüt ücret gerçeği yansıtmaz ve sigorta eksik yatırılıyorsa kıdem tazminatı ilk bakışta eksik hesaplanır. Ancak işçi gerçek ücretini ispatlayabildiği takdirde, mahkeme tazminatı SGK kayıtlarına değil, ispatlanan fiilî ücrete göre hesaplatır.

Eksik SGK Primi ve Kıdem Tazminatının Hukuki Dayanağı

1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi, kıdem tazminatının hangi hâllerde ve hangi esaslara göre ödeneceğini düzenler. Öte yandan 4857 sayılı İş Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, işverenin işçiyi gerçek ücreti üzerinden sigortalı gösterme yükümlülüğünü açıkça ortaya koyar. Dolayısıyla sigorta eksik yatırılıyorsa kıdem tazminatı bakımından temel sorun, işçinin gerçekte aldığı ücreti hangi delillerle ortaya koyabildiği ve eksik primin ispatlanıp ispatlanamadığı noktasında yoğunlaşır.

Çoğu işçi, “Sadece primlerim eksik yatıyorsa, otomatik olarak kıdem tazminatına hak kazanır mıyım?” sorusunu yöneltmektedir. Tek başına eksik prim ödenmesi, işçinin kendiliğinden kıdem tazminatı alacağı anlamına gelmez; kıdem tazminatı alabilmek için iş sözleşmesinin kanunda sayılan tazminat hakkı doğuran sebeplerden biriyle sona ermesi gerekir. Bununla birlikte işçi, eksik prim uygulamasını haklı fesih sebebi yaparak sözleşmesini sona erdirirse, sigorta eksik yatırılıyorsa kıdem tazminatı talep etme imkânı doğabilir.

İşçinin Eksik Sigorta Primi Karşısında Sahip Olduğu Başlıca Haklar

Eksik prim bildirimi, yalnızca idari bir ihlal değil, aynı zamanda işçinin sosyal güvenlik ve işçilik alacaklarını etkileyen ciddi bir hak kaybıdır. Bu nedenle işçi, sigorta primlerinin eksik yatırıldığını fark ettiğinde hem SGK nezdinde hem de iş mahkemeleri nezdinde başvuru yapma hakkına sahiptir. Aşağıda, sigorta eksik yatırılıyorsa kıdem tazminatı sürecine paralel olarak işçinin kullanabileceği başlıca hukuki yollar özetlenmiştir.

Eksik Prim ve Gerçek Ücretin İspatında Hangi Deliller Kullanılır?

Mahkemeler, gerçek ücretin tespitinde yalnızca SGK kayıtlarına bağlı kalmaz; işçinin iddiasını destekleyen tüm delilleri birlikte değerlendirir. Bu kapsamda özellikle banka hesap dökümleri, imzalı ücret bordroları, iş sözleşmesi, tanık beyanları ve işyeri yazışmaları kritik rol oynar. Sigorta eksik yatırılıyorsa kıdem tazminatı davasında, işçi bu delillerle gerçekte aldığı ücreti ne kadar net ortaya koyabilirse, tazminatın gerçek ücrete göre hesaplanması o denli kolaylaşır.

Eksik Sigorta Primi Nedeniyle Açılabilecek Davalar

İşçi, primlerinin eksik yatırıldığını tespit ettiğinde, yalnızca işvereni uyarmakla yetinmek zorunda değildir. SGK nezdinde yapılacak başvuruların yanı sıra, iş mahkemesinde açılacak hizmet tespiti ve alacak davalarıyla hem geçmişe dönük prim günlerinin düzeltilmesini hem de sigorta eksik yatırılıyorsa kıdem tazminatı hesabının gerçek ücrete göre yapılmasını sağlayabilir. Bu süreçte zamanaşımı süreleri, delillerin toplanması ve sürecin stratejik planlanması için iş hukuku alanında uzman bir avukattan destek alınması yerinde olacaktır.

Eksik Primli Çalışmanın Kıdem Tazminatı Dışındaki Sonuçları

Eksik primle çalışmak, yalnızca sigorta eksik yatırılıyorsa kıdem tazminatı hesabını zedelemekle kalmaz; aynı zamanda emeklilik yaşının ve aylık bağlama oranlarının da olumsuz etkilenmesine yol açar. Eksik bildirilen günler ve düşük gösterilen prime esas kazanç, işçinin ileride alacağı emekli aylığını düşürür, işsizlik ödeneği gibi haklardan yararlanma koşullarını zorlaştırır. Bu nedenle eksik prim sorunu, “nasıl olsa ileride düzeltilir” anlayışıyla ertelenmemeli, mümkün olan en erken aşamada hukuki yollara başvurularak tespit ve düzeltme sağlanmalıdır.

Sık Sorulan Sorular – Sigorta Eksik Yatırılıyorsa Kıdem Tazminatı

İş davalarında bilirkişi raporu süreci, işçilik alacaklarının hesaplanması ve fesih işlemlerinin değerlendirilmesi bakımından belirleyici rol oynar. Bu nedenle işçiler bilirkişi raporu geldikten sonra ne olacağını, mahkemenin raporu nasıl değerlendirdiğini ve olumsuz rapor durumunda hangi adımların atılabileceğini sıklıkla merak etmektedir. Aşağıdaki bölümde iş mahkemelerinde bilirkişi sürecine ilişkin en çok sorulan konulara net ve güncel açıklamalar sunulmuştur.

İş Mahkemesi Bilirkişi Raporu Geldikten Sonra Ne Olur?

Bilirkişi raporu dosyaya sunulduktan sonra taraflara inceleme için süre verilir ve taraflar rapora itiraz edebilir. Mahkeme raporun teknik değerlendirme açısından yeterli olup olmadığını denetler. Rapor yeterli görülürse karar aşamasına geçilir. Gerekirse ek rapor talep edilebilir.

Bilirkişi Raporu Mahkemeyi Nasıl Etkiler?

Bilirkişi raporu genellikle karar üzerinde güçlü etkiye sahiptir; ancak hakim rapora bağlı değildir. Raporun somut verilere dayanması önem taşır. Eksik veya hatalı raporlarda yeni bilirkişi atanabilir. Mahkeme nihai hukuki değerlendirmeyi kendisi yapar.

İş Mahkemesi Bilirkişi Raporu Kaç Günde Çıkar?

Rapora ilişkin süreler ortalama 2–6 hafta arasındadır ancak dosyanın kapsamına göre değişebilir. Karışık işçilik hesaplarında süre daha uzun olabilir. Mahkeme gerekirse bilirkişiye ek süre tanır. Süreler bilirkişinin yoğunluğu ile doğrudan ilişkilidir.

Bilirkişi Neye Göre Karar Verir?

Bilirkişi dosyadaki belgeler, bordrolar, SGK kayıtları, tanık anlatımları ve teknik hesaplama kurallarına göre değerlendirme yapar. Hukuki yorum yapamaz; teknik konularda görüş sunar. Taraflar bilirkişiye yeni belge sunabilir. Objektif kriterler esas alınır.

İş Mahkemesinde İşçi Kaybederse Ne Olur?

İşçi davayı kaybederse talepleri reddedilir ve yargılama giderleri kısmen işçiye yüklenebilir. Ancak karar istinafa taşınabilir. Üst mahkeme, açık hata varsa kararı bozabilir. Böylece ilk derece kararı kesin nitelik taşımaz.

Hakim Bilirkişi Raporunun Aksine Karar Verebilir Mi?

Evet, hakim rapora bağlı değildir ve eksik, çelişkili veya hatalı bulursa aksine karar verebilir. Bilirkişi yalnızca teknik değerlendirme yapar. Hukuki takdir tamamen hakime aittir. Bu nedenle rapor tek başına bağlayıcı değildir.

İş Mahkemelerinde Tazminat Davaları Ne Kadar Sürer?

Genelde 6–18 ay arasında sürer ancak dosyanın kapsamı, tanık sayısı ve bilirkişi ihtiyaçları süreyi etkiler. Ek rapor istenirse süreç uzayabilir. İstinaf ve temyiz de ek süre gerektirir. Her dava kendi dinamiğine göre ilerler.

Bilirkişi Raporu E-Devlette Görünür Mü?

Evet, UYAP Vatandaş üzerinden görüntülenebilir. Taraflar raporu PDF olarak indirebilir. Bazı gizli dosyalarda erişim sınırlandırılabilir. Bu sistem sürecin şeffaf ilerlemesini sağlar.

İş Mahkemeleri İşçiden Yana Mı?

Mahkemeler tarafsızdır; ancak iş hukuku gereği belirsizliklerde işçi lehine yorum ilkesi uygulanabilir. Kesin deliller her zaman belirleyicidir. Bu ilke yalnızca yoruma açık durumlarda geçerlidir. Hakim hukuki değerlendirmeyi delillere göre yapar.

İş Gücü Kaybı Maaşı Ne Kadar?

İş gücü kaybı maaşı, maluliyet oranı, prim gün sayısı ve prime esas kazanç esas alınarak hesaplanır. SGK tarafından rapor ve inceleme sonrası belirlenir. Her çalışan için tutar farklı olabilir. Ödeme sürekli iş göremezlik kapsamında değerlendirilir.

İş Mahkemesinde Tanık Olmazsa Ne Olur?

Tanık olmaması davayı zayıflatabilir fakat davanın mutlaka kaybedileceği anlamına gelmez. Yazışmalar, bordrolar, kamera kayıtları ve teknik incelemeler delil kabul edilir. Mahkeme delillerin bütününe göre karar verir. Tanık yoksa bilirkişi raporunun önemi artar.

Bilirkişi Taraflarla Görüşebilir Mi?

Hayır, bilirkişinin taraflarla birebir görüşmesi yasaktır. Tüm iletişim mahkeme üzerinden yürütülür. Aksi durum bilirkişinin tarafsızlığını zedeler. Bilirkişi yalnızca dosya üzerinden inceleme yapar.

Davanın Bilirkişiye Gitmesi Ne Demektir?

Bu durum, dosyada teknik bir konu olduğu ve uzman görüşüne ihtiyaç duyulduğu anlamına gelir. Bilirkişi raporu mahkemenin karar aşamasında önemli rol oynar. Ücret mahkemece belirlenir. Rapor sonrası esas inceleme başlar.

İş Mahkemesi Sonucu Açıklandıktan Sonra Para Ne Zaman Alınır?

Karar kesinleştikten sonra işçi icra takibi başlatarak alacaklarını tahsil edebilir. İşveren ödeme yapmazsa faiz işler. Süre, işverenin ödeme eğilimine bağlı olarak değişebilir. İcra işlemleri süreci hızlandırır.

Bilirkişi Raporu Olumsuz Olursa Ne Olur?

Taraflar olumsuz rapora itiraz edebilir, yeni belge sunabilir veya ek rapor talep edebilir. Hakim raporu yeterli bulmazsa yeniden bilirkişi atanabilir. Bu durum davanın kaybedileceği anlamına gelmez. Süreç yeniden değerlendirilir.

İş Mahkemesi Kararı Ne Zaman Kesinleşir?

Kararın açıklanmasının ardından tarafların 2 haftalık istinaf süresi vardır. İstinafa gidilmezse karar kesinleşir. İstinafa gidilirse Bölge Adliye Mahkemesi incelemesi yapılır. Kesinleşme sonrası icra ve tahsilat aşamaları başlar.