İş davalarında ses kaydının delil olarak kullanılması, işçi ve işveren uyuşmazlıklarında ispat sürecinin en kritik başlıklarından biridir. 2025 yılı Yargıtay kararlarında, kişisel verilerin korunması ve özel hayatın gizliliği ilkeleri çerçevesinde ses kayıtlarının yalnızca belirli şartlarda hukuka uygun kabul edildiği görülmektedir. Bu nedenle her ses kaydının davada geçerli olmadığı; ancak gerekli koşullar oluştuğunda son derece güçlü bir delil niteliği taşıyabileceği unutulmamalıdır.
| Konu | Açıklama |
|---|---|
| Ses kaydı delil olur mu? | Hukuka uygun alındığında evet, iş mahkemesinde delil olarak kabul edilir |
| Hukuka uygunluk şartları | Konuşmanın tarafı olmak, son çare niteliği, ani gelişen olay, montaj olmaması |
| İzinsiz ses kaydı cezası | TCK m.133 uyarınca 2-5 yıl hapis cezası |
| Mobbing ispatında kullanım | Başka ispat yolu yoksa hukuka uygun kabul edilebilir |
| WhatsApp ses kaydı | Tarafı olduğunuz konuşmada delil niteliği taşıyabilir |
| Bilirkişi incelemesi | Montaj kontrolü ve ses analizi için zorunludur |
| Yasal dayanak | HMK m.189, HMK m.199, TCK m.132-134 |
İş Davalarında Ses Kaydı Delil Olarak Kabul Edilebilir mi?
Hukuk sistemimizde ses kayıtlarının delil niteliği “hukuka uygunluk” denetimine bağlıdır. Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, taraflardan biri başka türlü ispat olanağı bulunmayan bir haksızlığı, tehdidi, baskıyı veya mobbingi belgelemek amacıyla kendi konuşmasını kaydediyorsa bu kayıt hukuka uygun kabul edilebilir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 199. maddesine göre; uyuşmazlık konusu vakıaları ispata elverişli yazılı veya basılı metin, senet, çizim, plan, kroki, fotoğraf, film, görüntü veya ses kaydı gibi veriler ile elektronik ortamdaki veriler “belge” olarak kabul edilmektedir.
Ancak gizli, üçüncü kişilere yönelik ve özel hayatı ihlal eden kayıtlar çoğunlukla reddedilmekte ve delil değerini tamamen kaybetmektedir. Bu nedenle her somut olayda kaydın amacı ve elde ediliş yöntemi ayrı ayrı incelenir.
📌 Detaylı Bilgi: İş Avukatı Ankara
Hukuka Uygun Ses Kaydının Şartları Nelerdir?
Ses kaydının hukuka uygun kabul edilebilmesi için Yargıtay kararlarında belirtilen şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar hem ceza hukuku hem de iş hukuku açısından büyük önem taşır.
| Şart | Açıklama | Durum |
|---|---|---|
| Konuşmanın tarafı olmak | Kaydı yapan kişi o konuşmada bizzat yer almalıdır | Zorunlu ✓ |
| Son çare niteliği | Başka delillerle ispat imkânı bulunmamalıdır | Zorunlu ✓ |
| Ani gelişen olay | Planlı ve kurgusal değil, anlık kayıt olmalıdır | Zorunlu ✓ |
| Haksız saldırıya karşı alınması | Hakaret, tehdit, mobbing gibi durumları kanıtlama amacı | Zorunlu ✓ |
| Montaj yapılmamış olması | Kayıt orijinal haliyle, değiştirilmeden sunulmalıdır | Zorunlu ✓ |
| Üçüncü kişilerle paylaşılmaması | Yalnızca mahkemeye delil olarak sunulmalıdır | Zorunlu ✓ |
| Tahrik içermemesi | Karşı tarafı konuşturmaya yönelik kurgu olmamalıdır | Zorunlu ✓ |
Tehdit, hakaret, mobbing, ücret vermeme veya baskı gibi durumlarda işçi ya da işveren bu şartları sağlıyorsa alınan ses kaydı hukuka uygun görülebilir. Kayıt üzerinde oynama yapılmamış olması da bilirkişi süreci açısından kritik öneme sahiptir.
Bilirkişi Ses Kaydını Nasıl İnceler?
Ses kayıtları teknik özellikleri nedeniyle iş davalarında bilirkişiye gönderilerek incelenir. Bilirkişi; kaydın montaj içerip içermediğini, ses seviyesinin analiz yapılmaya uygun olup olmadığını ve konuşmanın taraflarını tespit etmeye çalışır.
Bilirkişi incelemesinde değerlendirilen unsurlar şunlardır:
- Ses kaydının orijinalliği ve bütünlüğü
- Montaj, kesinti veya düzenleme izleri
- Konuşmacıların ses analiziyle tespiti
- Kaydın teknik kalitesi ve anlaşılabilirliği
- Zaman damgası ve meta veri kontrolü
Kaydın teknik olarak güvenilir bulunması hâlinde mahkeme tarafından delil olarak değerlendirilmesi mümkün olur. Adli Tıp Kurumu veya uzman ses analistleri tarafından yapılan inceleme sonucu, kaydın tahrif edilip edilmediği tespit edilir. Aksi takdirde kayıt tamamen geçersiz sayılabilir ve delil dosyasından çıkarılabilir.
Ses Kaydı Hangi Durumlarda Delil Olarak Reddedilir?
Özel hayatı ihlal eden, gizlice yapılan, üçüncü kişilere ait veya bilgi verilmeden kaydedilen konuşmaların büyük çoğunluğu mahkemede delil olarak kabul edilmez. Özellikle işyerinde çalışanların haberi olmadan yapılan genel ses kayıtları hem hukuka aykırıdır hem de cezai sorumluluk doğurabilir.
| Hukuka Aykırı Durum | Hukuki Sonuç |
|---|---|
| Üçüncü kişilerin gizli kaydı | Delil değeri yok + TCK m.133 suçu oluşur |
| Planlı ve kurgusal kayıt | Delil olarak kabul edilmez |
| Karşı tarafı tahrik etme | Özel hayatın gizliliği ihlali suçu |
| Montajlı veya düzenlenmiş kayıt | Geçersiz sayılır, cezai işlem uygulanabilir |
| Sosyal medyada paylaşım | TCK m.134 uyarınca 2-5 yıl hapis |
| İfşa amaçlı kullanım | Haberleşmenin gizliliği ihlali suçu |
Amaç karşı tarafı küçük düşürmek ya da ifşa etmek ise kayıt hiçbir koşulda geçerli sayılmaz. Hukuka aykırı ses kaydı sunan taraf zaman zaman tazminat veya cezai yaptırımlarla da karşılaşabilir.
İzinsiz Ses Kaydı Almanın Cezası Nedir?
Türk Ceza Kanunu, izinsiz ses kaydı almayı çeşitli suç tipleri altında düzenlemiştir. Bu suçların cezaları oldukça ağırdır ve hapis cezası öngörülmektedir.
📌 TCK Madde 132 – Haberleşmenin Gizliliğini İhlal
Kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal eden kimse, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
📌 TCK Madde 133 – Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması
Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
📌 TCK Madde 134 – Özel Hayatın Gizliliğini İhlal
Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ses kaydı ile ihlal halinde ceza bir kat artırılır. İfşa durumunda 2-5 yıl hapis cezası uygulanır.
Mobbinge Uğrayan İşçi Ses Kaydı Alabilir mi?
Mobbing, işyerinde bir çalışana yönelik sistematik, kasıtlı ve süreklilik arz eden psikolojik taciz davranışlarını ifade eder. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 417. maddesi ile işçinin kişilik haklarının korunması güvence altına alınmıştır.
Yargıtay kararlarına göre, mobbinge maruz kalan işçi aşağıdaki koşulları sağladığında ses kaydı alabilir:
- Başka türlü ispat imkânı yoksa
- Yalnızca olay anına ilişkin kayıt alınıyorsa
- Kayıt planlı değil, ani gelişen bir olayda alınmışsa
- Kayıt üçüncü kişilerle paylaşılmıyor, sadece mahkemeye sunuluyorsa
⚖️ Yargıtay 12. Ceza Dairesi, E: 2013/26087, K: 2014/10205
Mobbing mağdurunun başka şekilde ispatlayamayacağı bir durumu kaydetmesi halinde, bu kaydın delil olarak kullanılabileceği ifade edilmiştir.
Ancak sürekli, kapsamlı veya üçüncü şahısları içeren kayıtlar ise ihlal sayılır. Olayın niteliği ve kaydın alınış şekli değerlendirmede belirleyicidir.
📌 Detaylı Bilgi: İş Hukuku Avukatı Ankara
WhatsApp Ses Kaydı Kanıt Sayılır mı?
WhatsApp gibi dijital platformlar üzerinden yapılan ses kayıtları ve yazışmalar, iş davalarında önemli bir delil kaynağı olabilir. HMK’nın 199. maddesine göre, elektronik ortamdaki veriler “belge” olarak kabul edilir ve mahkemede delil olarak sunulabilir.
WhatsApp ses kayıtlarının delil olarak kullanılabilmesi için:
- Göndericinin konuşmanın tarafı olması gerekir
- Kayıtların orijinal ve tahrif edilmemiş olması şarttır
- Üçüncü kişileri ilgilendirmemeli veya gizli şekilde elde edilmemelidir
- Noter onaylı döküm veya bilirkişi incelemesi delil değerini artırır
Örneğin, bir yöneticinin işçiye mesai saatleri dışında sürekli mesaj atarak psikolojik baskı uygulaması, mobbing olarak değerlendirilebilir ve bu mesajlar mahkemede delil olarak kullanılabilir.
İşyerinde Kamera Kaydı Delil Olur mu?
İşyeri kamera kayıtları, gerekli bilgilendirme yapılmışsa delil olarak kullanılabilir. Kamera kaydının delil niteliği taşıması için şu koşullar aranır:
- Çalışanların kamera kaydı yapıldığından haberdar edilmesi
- KVKK kapsamında aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi
- Kayıtların özel hayatı ihlal etmeyecek şekilde alınması
- Yalnızca iş güvenliği ve denetim amaçlı kullanılması
Ancak gizli kamera kullanımı veya çalışanların haberi olmadan görüntü kaydı almak hem hukuka aykırıdır hem de delil niteliği taşımaz. Yargıtay bu konuda oldukça katı bir tutum sergilemektedir.
İzinsiz ses kaydı yapan kamera sistemleri KVKK ve TCK açısından suç oluşturabileceği için Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na ve savcılığa şikâyet edilebilir.
Ses Kaydı ile Hakaret Davası Açılabilir mi?
Hukuka uygun elde edilmiş bir ses kaydı, hakaret davası açılırken destekleyici delil olarak kullanılabilir. Hakaret suçu TCK ‘nın 125. maddesinde düzenlenmiş olup, ses kaydı ile ispatı mümkündür.
Ses kaydının hakaret davasında kullanılabilmesi için kaydı yapan kişinin konuşmanın tarafı olması, kaydın ani gelişen bir olayda alınmış olması, başka ispat imkânının bulunmaması ve kaydın orijinal ve montajsız olması gerekmektedir.
Ancak hukuka aykırı elde edilen kayıtlar suç duyurusunda da dikkate alınmaz. Bu durumda şikâyette bulunan kişi, ses kaydı aldığı için ayrıca cezai sorumlulukla karşılaşabilir.
Alacak Davasında Ses Kaydı Delil Olur mu?
Alacak davalarında da ses kaydı, hukuka uygun elde edildiği takdirde delil olarak kullanılabilir. Özellikle ücret alacağı, fazla mesai ücreti, kıdem tazminatı gibi işçilik alacaklarında işverenin sözlü beyanları kayıt altına alınabilir.
Yargıtay kararlarına göre; kişinin kendisi veya yakınının beyanını kanıtlamak maksadıyla bir defaya mahsus olmak şartıyla aldığı kayıt delil niteliği taşır. Ancak planlı ve hazırlıklı bir şekilde oluşturulan konuşmalar ispat niteliği taşımaz.
Boşanma Davasında Ses Kaydı Yargıtay Kararları
Boşanma davalarında ses kayıtlarının delil niteliği, iş davalarına benzer şekilde değerlendirilmektedir. Eşler arasında alınan kayıtların hukuka uygun olması şartı aranmaktadır.
⚖️ Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K: 2017/3990
“Haksız bir saldırı altında ve başkaca şekilde ispatlanması mümkün olmayan bir hal içerisinde iken, kaybolma olasılığı bulunan delillerin muhafazasını sağlayıp, daha sonra açtığı boşanma davasına sunarak, aile içi geçimsizliğin kaynağının katılanın olumsuz tutum ve davranışları olduğunu ispatlama amacını taşıyan eyleminde, hukuka aykırı hareket ettiği bilinciyle davrandığı kabul edilemez.”
⚖️ Yargıtay 2. Hukuk Dairesi – E: 2021/478, K: 2021/1604
Eşin telefonundaki SKYPE uygulamasından başka kadınlarla yaptığı cinsel içerikli yazışmaların, haberi olmaksızın ekran görüntüsü alınmasının hukuka aykırı olmadığı belirtilmiştir.
Güncel Yargıtay Kararları: Ses Kaydının Delil Niteliği
| Karar | Konu | Sonuç |
|---|---|---|
| 12. CD 2013/26087 | Mobbing ispatı için ses kaydı | Başka delil yoksa hukuka uygundur |
| 12. CD 2020/1058 | Psikolojik taciz kaydı | Delil olarak kabul edildi |
| 22. HD 2013/693 | Mobbing ispatı ve delil türleri | Şüphe uyandıracak olgular yeterli |
| 9. HD 2007/9154 | Sistematik mobbing ispatı | Ses kaydı delil olarak kabul edildi |
| HGK 2017/7-3017 | Psikolojik baskı ispatı | Kesin delil aranmaz, şüphe yeterli |
| 22. HD 2015/11958 | Mobbing nedeniyle haklı fesih | Tazminata hükmedildi |
İşçi ve İşveren Açısından Ses Kaydının Stratejik Önemi
İş davalarında ses kaydı, hakaret, mobbing, tehdit, baskı, ücret anlaşmazlıkları ve haklı fesih nedenlerinde kritik delil niteliği taşır. Hukuka uygun alınmış bir kayıt, tanık beyanı veya yazılı belge olmadığı durumlarda ispat sürecine büyük katkı sağlar.
Fakat hukuka aykırı bir kaydın sunulması davanın tüm stratejisini zayıflatabilir ve delil reddi ile sonuçlanabilir. Bu nedenle hem işçi hem işveren için profesyonel hukuki danışmanlık alınması büyük önem taşır.
Mobbing ispatında kullanılabilecek diğer deliller:
- Yazılı belgeler (e-posta, mesaj, tutanak, resmi yazışmalar)
- Sağlık raporları (psikiyatrik değerlendirme, tedavi belgeleri)
- Mobbing günlüğü (tarih, saat ve detaylarla tutulan kayıtlar)
- Tanık beyanları
- WhatsApp ve dijital yazışmalar
- İşyeri kamera kayıtları (varsa ve hukuka uygunsa)
📞 İş Davalarında Profesyonel Hukuki Destek Alın
Ses kaydı delil olarak kullanmak istiyorsanız veya iş hukuku alanında hukuki danışmanlığa ihtiyacınız varsa deneyimli iş avukatlarımızla iletişime geçin.